UJI MINDA

UJI MINDA 



LATIHAN BAB 1


LATIHAN BAB 2


LATIHAN BAB 3


LATIHAN BAB 4


LATIHAN BAB 5


LATIHAN BAB 6


LATIHAN BAB 7


LATIHAN BAB 8

NOTA RINGKAS SEMUA SUB TOPIK

BAB 7: PERJUANGAN RAKYAT TEMPATAN MENGEMBALIKAN KEDAULATAN BANGSA

(1) Perjuangan Mengembalikan Kedaulatan di Kedah

• Pendudukan Siam di Kedah
• Tentera Siam memusnahkan rumah, rampas barang dan menangkap tawanan untuk dijadikan hamba.
• Penjajahan Siam kejam dan zalim
• Sultan dan rakyat Kedah menentang Siam untuk mengembalikan kedaulatan Kedah.
• Siam ditentang hebat oleh rakyat Kedah di bawah pimpinan Sultan Ahmad Tajuddin.
• Perang pembebasan Kedah turut dipimpin oleh Tunku Abdullah, Tunku Kudin (Syed Zainal Abidin), Tunku Long dan Tunku Muhammad Saad.
• Perjuangan disokong oleh Tok Mo Ris dan pemimpin agama seperti Syeikh Abdul Kadir.British bersubahat dgn SiamTunku Abdullah cuba membebaskan Kedah daripada Siam melalui Seberang Perai
• Serangan gagal kerana British membantu Siam.
• Tunku Kudin menawan semula Kuala Kedah dari Melaka.
• British hantar kapal perang untuk mengepung perairan.
• Kedah terputus bekalan makanan dan bantuan tentera dari luar.
• Tunku Kudin terkorban
• Sultan Ahmad Tajuddin merancang menyerang Siam melalui Bruas, Perak.
•   British berjaya mengesan gerakan ini
•   Sultan Ahmad Tajuddin ditangkap.
•   Kebangkitan menentang Siam di Kedah dipimpin olehTunku Muhammad Saad.
•   Tentera Kedah berjaya menawan semula selatan Kedah, Kota Kuala Kedah dan mara ke Songkla
•   British membantu Siam menguasai Kedah semula.
•   Semangat rakyat Kedah menyebabkan Siam ingin berdamai
•   Sultan Kedah menghantar putera baginda, Tunku Daei ke Bangkok untuk berunding.
•   Pada tahun 1842, Siam mengembalikan takhta Kedah kepada Sultan Ahmad Tajuddin.
•   Wilayah Perlis, Setul dan Kubang Pasu diasingkan dari Kedah.

(2) Perjuangan Rentap di Sarawak 

•   Nama asal - Libau -bermaksud “pengoncang dunia”.
•   Juga digelar Raja Darat.
•   Pemimpin orang Iban di Sg. Skrang dan Sg. Saribas.
•   Slogan Rentap ialah “Agi Idup, Agi Ngelaban” bermaksud selagi hidup selagi berjuang.
•   Rentap menentang Brooke kerana keluarga Brooke menganggap orang Iban di Sg Skrang sebagai lanun.
•   James Brooke dirikan kubu di Nanga Skrang untuk mengawasi orang Iban.
•   Tindakan James Brooke menghapuskan petempatan orang Iban di Sg Skrang cetuskan kebangkitan
•   Rentap serang kubu James Brooke di Nanga Skrang
•   Pasukan Rentap berjaya Pegawai Brooke iaitu Allan Lee terbunuh.
•   Kejayaan mengharumkan nama Rentap
•   James Brooke menawan kubu Rentap di Sungai Lang dan seterus membakar perkampungan Rentap.
•   Pengikut Rentap berundur ke Bukit Sadok dan membina kubu di situ.
•   Perjuangan Rentap berjaya bertahan di Bukit Sadok dan dapat sokongan padu penduduk Iban.
•   Rentap digelar “Raja Ulu”
•   James Brooke hantar Tuan Muda Charles Brooke untuk serang kubu Rentap di Bukit Sadok.
•   Charles Brooke mempengaruhi orang Iban dan orang Melayu supaya serang kubu Rentap di Bukit Sadok.
•   Charles Brooke gagal menewaskan Rentap kerana kubu pertahanannya amat kukuh.
•   Rentap menggunakan Bujang Timbang iaitu sejenis meriam besi untuk menentang pasukan Brooke
•   Charles Brooke sekali lagi memimpin pasukannya menyerang Bukit Sadok, tetapi beliau gagal menewaskan Rentap.
•   James Brooke menyerang Rentap di Bukit Sadok.
•   Rentap dapat ditewaskan.
•   James Brooke bakar kubu serta rumah pengikut Rentap.
•   Rentap berundur ke Entabai
•   Sebelum sempat meneruskan perjuangannya Rentap telah meninggal dunia.

(3) Perjuangan Sharif Masahor di Sarawak

Ø  Berpengaruh di kalangan Melanau dan orang Iban
Ø  Kewibawaan Sharif Masahor tergugat apabila Sarikei diletakkan di bawah pentadbiran Brooke.
Ø  James Brooke ambil wilayah Sg Rajang daripada Sultan Brunei.
Ø  Pembinaan kubu di Kanowit dan pelantikan HenrySteele sebagai wakil British dianggap mengambilalih kuasa pentadbiran Sharif Masahor.
Ø  Sharif Masahor menentang tindakan James Brooke
Ø  Sharif Masahor dgn 150 buah perahu menyerang Mukah.
Ø  Beliau mengusir Pangeran Matusin yang menyokong peluasan kuasa James Brooke.
Ø  James Brooke melucutkan kuasa Sharif Masahor di Sarikei.
Ø  Tindakan James Brooke melucutkan kuasa Sharif Masahor menyebabkan kemarahan.
Ø  Sharif Masahor berpakat dengan Datu Patinggi Abdul Ghapur dari Kuching untuk mengusir keluar James Brooke dari Sarawak.
Ø  Pasukan Sharif Masahor serang Kanowit.
Ø  Peristiwa membimbangkan Eropah di Sarawak.
Ø  Sharif Masahor, Datu Patinggi Abdul Ghapur dan Temenggung Hashim dari Sadong membuat pakatan sulit untuk menyerang Kuching bagi menggulingkan pemerintahan Brooke.
Ø  Pasukan Charles Brooke dengan bantuan Belanda menahan Datu Patinggi Abdul Ghapur.
Ø  Datu Patinggi Abdul Ghapur dipenjarakan di Betawi.
Ø  Kapal pasukan Sharif Masahor ditenggelamkan
Ø  Sharif Masahor berundur ke Mukah.
Ø  James Brooke paksa sultan Brunei menyerahkan Mukah dan menahan Sharif Masahor.
Ø  Sharif Masahor dibuang negeri ke Singapura.

 (4) Perjuangan Dato’ Maharaja Lela di Perak

Ø  Beliau ialah penghulu di Pasir Salak
Ø  Menimbulkan konflik antara J.W.W. Birch, sultan dan pembesar Perak
Ø  Birch memaksa Sultan Abdullah menandatangani pengisytiharan yang membolehkan British mengambil hak mengutip cukai.
Ø  Baginda diugut akan diturunkan takhta jika enggan menandatanganinya.
Ø  Birch bakar rumah Raja Ngah Orang Perak kerana meneruskan kutipan cukai bijih timah di Bidor
Ø  Birch memperkenalkan beberapa cukai baru.
Ø  Sultan Abdullah didesak menandatangani perisytiharan penyerahan kuasa kepada pihak British
Ø  Pengisytiharan menyebabkan kuasa mentadbir negeri diserahkan kepada Residen.
Ø  Residen berkuasa melantik hakim, mengurus kutipan cukai dan melantik penghulu.
Ø  Birch dibenci kerana mengharamkan perhambaan yang menjadi adat resam orang Melayu
Ø  Birch menyimpan hamba perempuan di rumahnya.
Ø  Raja Abdullah, Raja Ismail dan Dato’ Maharaja Lela bermesyuarat di Durian Sebatang - ambil keputusan untuk membunuh Birch.
Ø  Dato’ Maharaja Lela dan pengikutnya iaitu Dato’Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum menawarkan diri untuk membunuh Birch.
Ø  Birch tiba di Pasir Salak untuk menyebarkan surat pengisytiharan mengambil hak memungut cukai oleh British.
     Ø  British menyerang Pasir Salak.
Ø  Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor memimpin perjuangan mempertahankan Pasir Salak.
Ø  Pasukan British berjaya dikalahkan.
Ø  Pertempuran dikenali sebagai Perang Perak.
Ø  British dapat bantuan tentera dr India dan Hong Kong - akhirnya mengalahkan perjuangan di Perak.
Ø  Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum dijatuhi hukuman gantung sampai mati.
Ø  Sultan Abdullah dan Ngah Ibrahim dibuang negerike Pulau Seychelles.
Ø  Raja Ismail dibuang negeri ke Johor.

(5) Perjuangan Yamtuan Antah di Negeri Sembilan

Ø  Wilayah jajahan Seri Menanti -Terachi, Ulu Muar,Gunung Pasir dan Jempol.
Ø  Yamtuan Antah tidak bersetuju dengan tindakan Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman dari Sg Ujong menandatangani perjanjian dengan British kerana iamembenarkan British masuk ke Sungai Ujong.
Ø  Tindakan Dato’ Kelana mengeruhkan hubungan antara Yamtuan Antah dengan Dato’ Kelana.
Ø  Yamtuan Antah tidak iktiraf Dato’ Kelana sebagai pemerintah Sungai Ujong.
Ø  Hubungan Yamtuan Antah dengan Dato’ Kelana bertambah meruncing apabila Dato’ Kelana mengisytiharkan Terachi sebagai wilayahnya
Ø  Tindakan itu dibantah oleh Yamtuan Antah kerana Terachi merupakan wilayah jajahan Seri Menantiyang sepatutnya di bawah kuasa Yamtuan Antah.
Ø  P.J. Murray, Residen British di Sungai Ujong menghantar tentera dan juru ukur untuk membuat siasatan tentang pertikaian itu.
Ø  Yamtuan Antah menghantar pengikutnya menuntut supaya pihak British menghentikan tugas mengukur kawasan antara Terachi dengan Kuala Pilah.
Ø  Pertikaian mencetuskan pertempuran.
Ø  Kebangkitan Yamtuan Antah mendapat sokongan Dato’ Siamang Gagap, Tenku Besar Tampin, penduduk Rembau, Jelebu dan Johol
Ø  Yamtuan Antah menawan Paroi dan bina kubu
Ø  British menawan semula Paroi setelah mendapat bantuan tentera dari Negeri-Negeri Selat.
Ø  Yamtuan Antah berundur ke Bukit Putus danseterusnya ke Johor.
Ø  Maharaja Abu Bakar dari Johor menasihati baginda supaya berdamai dengan pihak British
Ø  Yamtuan Antah berunding dengan Gabenor Negeri- Negeri Selat iaitu William Jervois.
Ø  Yamtuan Antah diiktiraf sebagai Yamtuan Besar diSeri Menanti.
Ø  Rundingan membuka peluang kepada British meluaskan pengaruhnya ke Negeri Sembilan.
Ø  Dato’ Siamang Gagap di Seri Menanti membantah perdamaian dengan pihak British.
Ø  Beliau tidak bersetuju dengan keputusan Yamtuan Antah berdamai dengan British.

(6) Perjuangan Dato’ Bahaman di Pahang

        Dato’ Bahaman dianugerahkan gelaran Orang Kaya Dato’ Setia Perkasa Pahlawan Semantan.
Ø  Anugerah diberikan kerana kegagahan dalam Perang Saudara di Pahang dan Perang Klang
Ø  Beliau dilantik pembesar Temerloh setelah kematian Orang Kaya Indera Segara.
Ø  Beliau mempelopori kebangkitan menentang British di Pahang.
Ø  Dato’ Bahaman menentang tindakan British melantik E.A. Wise sebagai Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil di daerah Temerloh.
Ø  Dato’ Bahaman dilarang mengutip cukai di daerah kekuasaannya iaitu Temerloh.
Ø  Konflik antara Dato’ Bahaman dengan British menjadi serius apabila E.A. Wise mendirikan balai polis di Lubuk Terua tanpa berunding dengannya terlebih dahulu.
Ø  Beliau menganggap British menceroboh kawasannya serta mengancam kedudukannya.
Ø  Keengganan Dato’ Bahaman mematuhi arahan British menyebabkan Hugh Clifford menganggapnya sebagai penderhaka.
Ø  British memaksa Sultan Ahmad melucutkan gelaran Dato’ Setia Perkasa Semantan milik Dato’ Bahaman.
Ø  Tindakan British memalukannya
Ø  Dato’ Bahaman bersumpah menghalau Britishkeluar dari Pahang.
Ø  British tangkap 3 orang pengikut Dato’ Bahaman kerana mengutip hasil hutan tanpa kebenaran.
Ø  Dato’ Bahaman dan pengikutnya menyerang Balai Polis Lubuk Terua.
Ø  Mencetuskan perang dengan British.
Ø  Clifford menawan semula Lubuk Terua tetapiClifford tewas dalam pertempuran di Kelubi.
Ø  Clifford meminta bantuan dari Singapura
Ø  British memaksa Sultan Wan Ahmad menamatkan kebangkitan rakyat Pahang.
Ø  Pasukan tentera dinamakan Gerakan Sultan ditubuhkan
Ø  Sultan Wan Ahmad dilantik mengetuai gerakan
Ø  J.P. Rodger turut serta dalam “Gerakan Sultan’
Ø  Gerakan Sultan menawan kubu Dato’ Bahaman diBentong.
Ø  Dato’ Bahaman menawan semula Lubuk Terua.
Ø  Dato’ Bahaman dapat sokongan Tok Gajah dananaknya, Mat Kilau.
Ø   British sekali lagi menyerang Lubuk Terua.
Ø  Pejuang Pahang berundur ke Kelantan danTerengganu.
Ø  Di Terengganu, Ulama Tok Ku Paloh menyemarakkan semangat pejuang Pahang berjihad menentang British.
Ø  Dato’ Bahaman tawan Kuala Tembeling dan Jeram Ampai.
Ø  British hantar Kolonel Walker untuk menawan semula Jeram Ampai.
Ø  Dato’ Bahaman, Tok Gajah dan Mat Kilau berundur ke Kelantan.
Ø  Peristiwa itu menandakan berakhirnya perang menentang British di Pahang.
Ø  Kebangkitan menyebabkan British menanggung hutang yang banyak
Ø  Sultan Ahmad dipaksa selesaikan hutang.

(7) Perjuangan Mat Salleh di Sabah

Ø  Mat Salleh dilahirkan di Inanam

Ø  Menjadi pemerintah di Sungai Sugut.

Ø  Mat Salleh berketurunan Bajau dan Suluk

Ø  Mewarisi sifat kepahlawanan dan berani berperang.

Ø  Mat Salleh dikatakan mempunyai jaket kebal yang akan dipakai ketika berjuang menentang SBUB.

Ø  Kebangkitan Mat Salleh berpunca kesan perjuangan jihad orang Sulu menentang Sepanyol di selatan Filipina.

Ø  Mat Salleh menentang SBUB di Sabah kerana SBUB memperkenalkan peraturan baru yang amat membebankan seperti amalan buruh paksa, cukai beras dan lesen perahu

Ø  Mat Salleh dan orang pembesar tempatan ke Sandakan untuk berunding dgn Gabenor Beauford iaitu C.V. Creagh.

Ø  Ingin berunding tentang masalah cukai dantindakan kekerasan pegawai SBUB terhadap penduduk tempatan.

Ø  Mat Salleh tidak dilayan

Ø  Setelah menunggu 10 hari, beliau meninggalkanSandakan.

Ø  Gabenor Beauford anggap Mat Salleh mengancam SBUB.

Ø  SBUB membakar dan musnahkan kampungnya.

Ø  SBUB menawarkan hadiah kepada sesiapa yang berjaya menangkap Mat Salleh

Ø  .Mat Salleh mendirikan kubu di Ranau dan membakar Pulau Gaya.

Ø  Mat Salleh menyerang Ambong.

Ø  William Cowie, iaitu Pengarah Urusan SBUB tidak berupaya mengalahkan Mat Salleh.

Ø  William Cowie menawarkan perdamaian dan pengampunan kepada Mat Salleh.

Ø  Rundingan diadakan antara Mat Salleh dengan Cowie di Menggatal

Ø  Mat Salleh dan pengikutnya diberi pengampunan.

Ø  Penduduk Inanam yang melarikan diri semasa kekacauan dibenarkan kembali semula.

Ø  Mat Salleh dibenarkan mentadbir Tambunan.

Ø  Mat Salleh diminta melaporkan pergerakannya kepada SBUB.

Ø  SBUB tidak menepati janji dan mengambil alih pentadbiran Tambunan

Ø  Mat Salleh rasa tertipu

Ø  Mat Salleh membina kubu di Kampung Teboh,Tambunan

Ø  SBUB serang kubu Mat Salleh

Ø  SBUB berjaya menewaskan Mat Salleh

Ø  Mat Sallah terkorban.

Ø  Perjuangan Mat Salleh diteruskan oleh pengikutnya iaitu Mat Sator dan Kamunta

8) Perjuangan Antanom di Sabah

Ø  Antanom memimpin orang Murut
Ø  Orang Murut dijadikan buruh paksa membina jalan di pedalaman.
Ø  Mereka dipaksa memasang kawat telegraf antaraTenom dengan Rundum.
Ø  Hak orang Murut diceroboh, apabila SBUB melarang mereka membuka tanah baru.
Ø  Kesannya mereka kekurangan beras kerana tidak dapat menanam padi di tanah baru.
Ø  Suami isteri kaum Murut dikehendaki tinggal berasingan di sebelah-menyebelah tebing sungai.
Ø  Mereka dikenakan satu dolar bagi setiap kali berkunjung
Ø  .Jika mereka ada dua orang anak, salah seorang daripadanya akan diambil oleh SBUB dijadikan buruh paksa
Ø  Antara cukai yang membebankan ialah cukai kepala, cukai tanaman pindah dan cukai tangkapan ikan besar serta memelihara anjing.
Ø  SBUB menceroboh kawasan hutan untuk pembinaan jalan.
Ø  Kaum Murut membantah tindakan itu kerana mengikut kepercayaan mereka pencerobohan ini akan mengganggu roh nenek moyang mereka.
Ø  Antanom menyatukan orang Murut menentang SBUB
Ø  Antanom menyerang Pensiangan dan membakar bangunan kerajaan di situ.
Ø  Antanom menyerang Rundum.
Ø  Pejabat pentadbiran SBUB di Rundum telah dimusnahkan.
Ø  Antanom membina kubu di Sungai Selangit
Ø  SBUB hantar tentera menyerang kubu Antanom.
Ø  Antanom serta 400 orang Murut terkorban
Ø  Penentangan ini dikenali kebangkitan Rundum.
Ø  SBUB mengenakan tindakan tegas terhadap pengikut Antanom
Ø  Lapan orang kanan Antanom dibuang daerah ke Kudat.
Ø  Ada pengikut menjadi buruh paksa memasang kawat telegraf dari Kimanis hingga ke Keningau.
Ø  SBUB mengarahkan orang Murut bersumpah taat setia. 
Ø  Orang Murut berpindah ke pedalaman Kalimantan sebagai tanda protes terhadap SBUB.